Co decyduje o zakwalifikowaniu działki do wariantu? O ogólnych i szczegółowych kryteriach kwalifikacji do wariantów siedliskowych

Poznaj 2 podstawowe kryteria kwalifikacji do wariantów siedliskowych?

Fot. Botanik Szczecin. Cirsium oleraceum ostrożeń warzywny – gatunek wskaźnikowy łąk wilgotnych (Poznań, Umultowo)

Aby działka została zakwalifikowana do któregoś z wariantów siedliskowych, musi zostać spełnione zarówno kryterium gatunków wskaźnikowych, jak i kryterium fitosocjologiczne:

1. Kryterium gatunków wskaźnikowych.

Zakwalifikowanie do danego wariantu jest możliwe, jeżeli w spisie stwierdza się występowanie gatunków wskaźnikowych z listy dla tego wariantu (A ‒ G), w odpowiedniej liczbie i częstości, a w niektórych przypadkach – procentowym pokryciu kwalifikowanej działki.

• Stwierdzenie na działce gatunku wskaźnikowego rośliny jest możliwe, wówczas gdy wystąpił on przynajmniej w dwóch spisach florystycznych.
• Stwierdzenie na działce gatunku wskaźnikowego motyla (p. tab. 2) jest możliwe, wówczas gdy wystąpił on w jednym spisie, a gatunek jego rośliny żywicielskiej - w przynajmniej w dwóch spisach.

Tab. 1. Gatunki motyli z list A i E oraz ich rośliny żywicielskie

• Ekspert botanik wykonuje co najmniej 1 spis florystyczny na każdy rozpoczęty hektar kwalifikowanej działki, na działkach o powierzchni mniejszej lub równej 1 ha musi wykonać przynajmniej 2 spisy.

Fot. Daucus carota marchew zwyczajna – gatunek wskaźnikowy łąk świeżych (Poznań, Umultowo)

2. Kryterium fitosocjologiczne.

Zakwalifikowanie do danego wariantu jest możliwe, jeżeli diagnoza roślinności występującej na działce, sporządzona na podstawie zdjęcia fitosocjologicznego, wskazuje na jej przynależność do którejś z jednostek fitosocjologicznych i/lub siedlisk przyrodniczych Natura 2000, wymienionych w załączniku 4 do rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego.

• Ekspert przyrodniczy botanik wykonuje przynajmniej 1 zdjęcie fitosocjologiczne na każde rozpoczęte 10 ha kwalifikowanej działki.

Fot. Wariant 4.4./5.4. Półnaturalne łąki wilgotne – widok ogólny runi (Annowo, pow. poznański, woj. wielkopolskie)

Jakie kryteria kwalifikacji do programu rolno środowiskowo klimatycznego PROW 2014-2020 określono dla poszczególnych wariantów siedliskowych?

W poniższej tabeli przedstawiono szczegółowe kryteria kwalifikacji działek do wariantów siedliskowych. Do stwierdzenia niektórych wariantów (4.2/5.2, 4.3/5.3, 4.6.1./5.6.1. i 4.6.2./5.6.2.) wymagane jest, aby spełniony został jeden z możliwych zestawów kryteriów kwalifikujących.

Tab. 2. Szczegółowe kryteria kwalifikacji działek do wariantów siedliskowych PROW.

Należy stwierdzić, iż obecne kryteria kwalifikacji działek do wariantów, określone w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym z dnia 18 marca 2015 r., są znacząco podwyższone w stosunku do wymogów, które obowiązywały dla wariantów PROW 2007-2013.

• Pierwszą nowość stanowi wprowadzenie kryterium fitosocjologiczno-siedliskowego.
• Po drugie, podniesiono wymagania dotyczące liczby gatunków wskaźnikowych wymaganych w spisie, jednocześnie likwidując możliwość kwalifikowania działek na podstawie obecności (w określonej liczbie) gatunków chronionych.
• Po trzecie wreszcie, zlikwidowano wariant 4.3./5.3. Szuwary wielkoturzycowe, obejmujący zbiorowiska roślin bagiennych, często spotykane w kompleksach m.in. łąk wilgotnych;

Zmiany te wykluczyły możliwość dalszej realizacji wariantów siedliskowych na wielu działkach, które były nimi objęte w ramach PROW 2007-2013.

Literatura:

• Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie 2016. Szkolenie w zakresie doradzania prowadzonego przez ekspertów przyrodniczych. Materiały szkoleniowe. Brwinów.
• Instytut technologiczno-Przyrodniczy 2015. Metodyka sporządzania dokumentacji przyrodniczej siedliskowej dla pakietów 4. i 5. „Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego” w ramach PROW 2014-2020. Falenty.
• Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A., Kołacz M. 2010. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski wersja 1.1. Uniw. im. Kazimierza Wielkiego, Inst. Eduk. Tech. Inf. Bydgoszcz-Poznań-Warszawa.
• Rozporządzenie MRiRW z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Dz. U. RP, poz. 415. Warszawa.
• Rozporządzenie MRiRW z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Dz. U. RP Nr 33, poz. 262 z późn. zm. Warszawa.